Ruim een jaar geleden gingen de verpleeghuizen op slot. Van het ene op het andere moment werden we per mail op de hoogte gesteld dat de deuren per direct gesloten werden. De dag ervoor had ik met mijn moeder een autoritje gemaakt, en vertelde ik haar dat ik sinds die dag geacht werd thuis te werken vanwege een besmettelijke virus. De volgende dag stond Yvonne, de persoonlijk begeleider van mijn moeder, voor een gesloten deur. Ze mocht er niet meer in. Een vreselijke periode brak aan. Als ik er nu aan terugdenk, dan voel ik vooral de machteloosheid. Ik realiseerde me onmiddellijk hoe schadelijk deze sociale isolatie voor mijn moeder zou zijn. Mijn moeder deed niet of nauwelijks mee aan de groepsactiviteiten die er georganiseerd werden. Om die reden hadden we als familie gezorgd dat ze een paar keer per week een activiteitenbegeleidster op bezoek kreeg, zodat ze toch aanspraak had en voldoende geactiveerd werd. Zelf kwam ik ook wekelijks of vaker op bezoek. De periode voor de lockdown ging het eigenlijk best goed met haar. In de twee jaar dat ze in Meidoorn zat, ging ze cognitief niet zo hard achteruit. Ze zat juist in een wat rustiger vaarwater, het leek erop dat ze haar plekje gevonden had. Ze gaf niet meer zo vaak aan dat ze weg wilde, ze was vaker vol lof over haar mooie kamer, ze klaagde niet meer dat ze een andere plek aan de eettafel wilde en ze liet zich wat vaker overhalen om in de huiskamer te komen zitten. Ze had een vriendin op wie ze erg gesteld was en over wie ze zich zorgzaam bekommerde. Kortom, het ging eigenlijk best goed en voor mij betekende dat ook dat er een relatief rustiger periode aangebroken was. Dat werd echter ruw onderbroken door corona, en het is helaas daarna nooit meer rustig geworden.
Isolement
Op het moment dat de verpleeghuizen dichtgingen, hadden wij als naasten niets meer te zeggen. We kregen mails in de vorm van mededelingen. Enige vorm van overleg was niet mogelijk, enige vorm van maatwerk was onbespreekbaar. Mijn man en ik zaten in een vrijwillige quarantaine. We werkten thuis, we lieten de boodschappen bezorgen. Behalve onze kat - die niet verder kwam dan de binnentuin - kwamen we met niemand in aanraking. We hielden ons strikt aan de regels. Een wandelingetje buiten verliep zigzaggend om maar iedereen te ontwijken. De kans dat wij corona zouden krijgen, was heel wat kleiner dan de kans dat het zorgpersoneel het mee de zorgvilla in zou brengen. En nou begrijp ik best hoe ingewikkeld het is, en ook dat het beter is dat corona niet het huis binnen sloopt, maar is de prijs niet te hoog geweest? Wat is de schade van sociaal isolement? En viel er eigenlijk nog wat te kiezen voor de bewoners zelf? Nee, zeker niet. Ook voorstellen van ons om toch iets tegemoet te komen aan die opsluiting, stuitte op resolute afwijzingen. We hebben nog eens geprobeerd contact te zoeken met de cliëntenraad, maar we kwamen er al snel achter dat die bij Meidoorn een verlengstuk van de directie is. Een eerste mail naar de cliëntenraad werd door een directielid beantwoord. Een tweede mail, dit keer naar de persoonlijke mailadressen van de leden van de cliëntenraad, is zelfs nooit beantwoord!
Kwaliteit van leven
Minister De Jonge heeft zelf erkend na de eerste lockdown dat het sluiten van de verpleeghuizen niet meer mag gebeuren. Ik voelde me wat dat betreft gesteund en gerustgesteld. Ook de wetenschap kwam tot de slotsom dat sociale isolatie zeer schadelijk is, en dat dat anders had gemoeten. Prof. Katrien Luijkx, hoogleraar Ouderenzorg aan Tilburg University, heeft onderzoek gedaan naar gevolgen van corona voor bewoners en naasten van verpleeghuizen. Zij stelt in deze video dat de kwaliteit van leven ondergeschikt gemaakt is aan het gezondheidsrisico. Bewoners en hun naasten gaven aan dat ze snapten dat de maatregelen nodig waren, maar dat het te lang geduurd heeft en dat ze wellicht te extreem waren. Bovendien voelden ze zich niet gehoord. ‘Er is ons kostbare tijd afgenomen’, gaven sommige bewoners aan.
Ook deze onderzoekers komen tot die conclusie:
Gelukkig ging na de eerste lockdown Meidoorn niet meer geheel op slot, maar intussen was de rustige periode van mijn moeder voorgoed voorbij. In een volgende blog zal ik schrijven hoe zij de opsluiting ervaren heeft en wat dit voor mij betekende.
4-6-2021
